(c) Jason Dean
Met het terrasweer en vakanties voor de boeg, waarbij natuurlijk veel gegeten en gedronken moet worden, leek het mij een goed moment om de wijnen en bieren onder de loep te nemen. Nee, de kurken en doppen mogen er ditmaal op blijven, ik ben meer benieuwd naar de manier en het effect van verbal branding bij deze alcoholische versnaperingen.
Door het duizelingwekkende aantal flessen is een wijn uitkiezen in een restaurant of wijnwinkel vaak een behoorlijke opgave. De ene na de andere fles gaat door mijn lichtelijk bezwete handen, waarna ik de Gall&Gall medewerker maar om hulp vraag en meega in zijn of haar subjectieve smaak.
De invloed van een sterke tekst werkt door tot de laatste slok
Welke marketingtruucjes kunnen wijnmakers toepassen zodat ik wél op eigen houtje (eh…) een keuze kan maken? Volgens Mills (2017) is een pakkende en verdiepende omschrijving over de geschiedenis en de smaak van de wijn belangrijk om op de emoties van consumenten in te spelen. Het kan mij niet alleen over de streep trekken om met de winnaar naar de kassa te lopen, ook mijn portemonnee zou er aan kunnen geloven.
De invloed van een sterke tekst werkt door tot de laatste slok: de smaak en kwaliteit van de wijn kan er positiever door beoordeeld worden. Enthousiaste recensies door bevlogen wijnkenners zullen de consument ook subtiel een richting in kunnen duwen, zoals hieronder door Hamersma:
“Al jaren fan. En ik ben niet de enige wijnschrijver. Vriend Klei drinkt ’m ook graag. En volgens mij drinken wij met zijn tweetjes al bijna de hele voorraad op van deze eigenwijze rode, gemaakt van pinot meunier. Ook dit jaar weer bessen, bittere kersen en een zweempje zoete paprika. Rank slank slik-snel-door-sap. Thans in een uitvoering van de importeur zelf. Die wilde weleens ongefilterd. Vond de wijnbaas een raar plan, maar heeft het uiteindelijk toch gedaan. Importeur het gelijk aan zijn zijde. Zou-ie zich ook tegen het etiket aan bemoeid hebben? Nieuw! Mooier. Leuker. Nu nog een schroefdop erop en dan zijn we helemaal lekker bezig.” (bron: Bolomey.nl)
Een behendige copywriter en samenwerking met wijndrinkers én -kenners kan in de wijnwereld dus goed van pas komen om je wijn groter op de kaart te zetten.
Biernamen: van ‘Geile Bever’ tot ‘FF lekker met je bek in het zonnetje’
Waar bij wijnen een zo aantrekkelijk mogelijke omschrijving van belang is om in het glas te belanden, proberen speciaalbier makers op te vallen met de naamgeving. Toegegeven: struinend door de lijst namen in een café kies ik meestal voor de gekste, dat zal dan wel bijzonder zijn toch? Thema’s en symbolen spelen vaak een rol bij de naamgeving. Brouwerij Ramses Bier vormt met namen als Geile Bever, Moby Dick, Zuiglam, Den Dorstige Tijger een thematisch en eigenzinnig merkportfolio. De fervent gedragen groene cascade trui van een collega was voor Brouwerij Het Uiltje inspiratie om de naam ‘Met Je Cascade Groene Trui’ op het etiket te plakken. Of het benoemen van het geluksmomentje als je op het terras een slok van het ‘FF lekker met je bek in het zonnetje’ biertje neemt.
In Nederland worden vaak oer-Hollandse namen gebruikt die niet gemakkelijk de grens over te tillen zijn. Maar soms is het ook juist de bedoeling om met een biernaam de lokale identiteit te benadrukken. Zo gebruikte Brouwerij Het Uiltje de typisch Haarlems en Amsterdamse kreet ‘Dikke Lul 3 Bier’. In de VS verwerken microbrouwerijen lokale weetjes of geschiedenis in de naamgeving; nietszeggend voor buitenstaanders maar aansprekend voor insiders (Schnell & Reese, 2003). Zoals Six Witches Stout van Trap Rock Brewery of Berkely Heights, New Jersey, gebaseerd op de legende over zes heksen die begraven liggen onder de hobbelige hoofdweg. Herkenning en lokale trots zijn bij dit soort namen doorslaggevende factoren om de fles aan de lippen te zetten.
Klanken van biernamen hebben smaakassociaties
Naast een betekenis geven aan een merknaam kan ook de klank bepalen welk flesje de voorkeur heeft. Onderzoekers Lawrey en Shrum (2006) onderzochten twee soorten klanken: woorden die uitgesproken worden waarbij de tong meer voorin de mond gebruikt wordt, zoals meer bij het Engelse bee dan bij bin. Deze woorden bevatten voorste klinkers en roepen associaties op met kleiner, sneller en scherper. Woorden waarbij de tong meer achterin de mond ligt bij het uitspreken, zoals meer bij boot dan bij bin, zijn woorden met een achterste klinker en roepen associaties met groter, trager en saaier op. Heldere bieren met een frisse smaak kunnen in hun verbal branding beter gebruik maken van woorden met voorste klinkers, terwijl woorden met achterste klinkers goed passen bij bieren met een rijke, volle smaak.
Dat gezegd hebbende wordt het tijd om zelf maar eens een flesje open te trekken, natuurlijk na uitvoerige bestudering van het etiket en bewondering van de bizarre maar lekker klinkende naam. Proost!
Door Lotte Koelemeij
Referenties
Bolomey.nl: Orléans rouge 2016 Cuvée Non Filtré. Opgehaald 20 juni 2017, van https://www.bolomey.nl/orleans-rouge-2016-cuvee-non-filtre.html
Lowrey, T. M. & Shrum, L. J. (2006). Phonetic symbolism and brand name preference. Latin American Advances in Consumer Research, Volume 1.
Mills, R. (2017). Wine descriptions make people more emotional about wine. Website: Phys.org.
Schnell, S. M. & Reese, J. F. (2003). Microbreweries as tools of local identity. Journal of Cultural Geography Fall/Winter 2003, 21(1):45-69.