‘Als klein mannetje dacht ik dat wolken door schoorstenen werden gemaakt, omdat mijn oom mij dat voor de grap had verteld. Vooral de schoorsteen van de Hemwegcentrale aan de rand van de stad maakten er veel, want daar kwam continu rook uit die heel hoog de lucht in ging. Toen mij uitgelegd werd hoe wolken werkelijk ontstonden en dat die rook juist vies was, ging ik ook anders over dingen denken die mij verteld werden. Een bewustwordingsproces dat ertoe heeft geleid dat ik voor mijn gedachtenvorming continu op zoek ben naar goede informatie.’ Mike Dijkstra (founder van Globrands) deelt zijn gedachten over de rol van het bedrijfsleven, de media en de overheid in een wereld die verandering eist.
Naast allerlei betaalde en vooral steeds meer onbetaalde nieuwsmedia komt informatie over onderwerpen als de circulaire economie, energietransitie en duurzame productie vooral van overheden en bedrijven die hun producten of diensten aanbieden, waarin de door hen gebruikte media een sleutelrol vervullen. Helaas blijkt uit recent onderzoek dat 1 op de 2 mensen (steekproef Edelman N=36K) gelooft dat juist de media voor verdeeldheid zorgen omdat men aan de geboden informatie twijfelt. Dat draagt natuurlijk niet echt bij aan de beweging die ons groener moet maken en die rond 2050 moet leiden tot een circulaire economie. Hoe breng je een goede boodschap geloofwaardig over en wordt het geen tijd om een keurmerk voor media die traceerbare berichten brengen, in het leven roepen?
Groen denken moet groen doen worden
We willen een economie waarin zoveel mogelijk duurzame hernieuwbare grondsto!en worden gebruikt, producten en grondstoffen worden hergebruikt en waarin afval niet bestaat. Mooi streven, nu alleen nog doen. Want groen denken doen er al velen, maar groen doen, laat nog te wensen over. Alternatieven bieden is een stap de goed richting. Dat kan overheidssteun zijn, zoals de subsidie op elektrisch rijden en zonnepanelen, of door afgedwongen wetgeving zoals het verbod op plastic zakjes en statiegeld op waterflesjes. Soms zijn het ook innovaties van het bedrijfsleven, zoals DSM’s veevoederingrediënt Bovaer dat de methaanuitstoot van koeien de komende jaren met 20-40% kan doen dalen.
Blockchain vertelt de waarheid
Maar wat is groen precies? Wat bedoelen we ermee? Dertig jaar geleden verkocht de biologische winkel zogenaamde onbespoten sla met bruine randjes; niemand kon controleren of het om biologische sla ging. Nu kunnen we dat wel controleren, want met blockchain kunnen we de complete keten van boer tot schap vast leggen, zodat we binnenkort zelfs kunnen verifiëren of de groene claim van merken op waarheid berust. Nieuwkomer in het duurzame chocolade-segment The Other Bar, maakt zich bijvoorbeeld hard voor “radicale gelijkheid”. Het door FairChain-lid Guido van Staveren opgezette bedrijf wil armoede en ongelijkheid in de cacao-industrie de wereld uit helpen met behulp van blockchain technologie. Zo worden consumenten rechtstreeks gekoppeld aan cacaoboeren in het Zuid-Amerikaanse land. Door een QR-code in de chocoladewikkel te scannen kun je ervoor kiezen om óf korting te krijgen op je volgende aankoop óf een nieuwe cacaoplant te sponsoren. The Other Bar laat zien hoe makkelijk het is om echt eerlijke chocolade te maken door middel van Fairchain, dat veel verder gaat dan Fairtrade.
tussenfase
Er gebeurt al heel veel en groener leven en doen is onontkoombaar, maar er gebeurt nog zoveel meer waar we (te) weinig weet van hebben. Waarom is vliegen nog steeds zo goedkoop en blijft iedereen die goedkope plastic rommel uit China kopen? De pandemie en het oorlogsgeweld laten zien dat er veel mogelijk is als de urgentie maar groot genoeg is, van versnelde innovaties tot nieuwe wetgeving en vergaande internationale solidariteit. We bevinden ons wat innovatie betreft in een tussenfase, een onrustige tijd waarin het oude systeem niet meer goed lijkt te functioneren, maar het nieuwe nog niet klaar is. Dat betekent dat overheden, bedrijven en organisaties op zoek zijn naar nieuwe oplossingen en er veel wordt geëxperimenteerd. Zo zien veel automobielbedrijven elektrisch rijden als tijdelijke oplossing en wordt achter de schermen volop aan waterstoftechniek gewerkt, ook door de energiebedrijven die aardgas willen vervangen door waterstof in onze leidingen.
discrepantie tussen vraag en aanbod
Het bedrijf dat nu nog geen duurzaam aanbod heeft, weet zeker dat het achterstand oploopt en marktaandeel kwijtraakt. Wat moet een merk doen om bij de groeiende behoefte aan eerlijkheid en duurzaamheid aan te sluiten? Zo’n 40 % (Globescan) van de consumenten geeft de voorkeur aan ‘meaningful brands’ en dat percentage is bij jongeren onder de 35 zelfs meer dan 55%. Die meaningful brands zijn echter nog niet genoeg voorhanden om aan die vraag te voldoen; Deloitte waarschuwt dat tweederde van alle millennials hun vertrouwen in duurzaamheid van bedrijven aan het verliezen zijn. Dat geeft aan dat er discrepantie tussen vraag en aanbod is die om sneller handelen van het bedrijfsleven vraagt. Samenwerking is daarbij de stimulerende kracht en dat dicteert dat het bedrijfsleven en overheid als het om verduurzaming en vergroening gaat, de handen ineen slaan. Daar zijn bovendien sterke standpunten bij nodig, en de intelligentie en het vertrouwen om een lange termijnstrategie aan te durven gaan, waarbij verder denken dan winst en groei het vertrekpunt is. Purpose denken èn daarnaar handelen, is waar het nu om gaat.
Tekst: Mike Dijkstra Taurel, Fonk 2022 nº 337, Green Issue, p. 53