In de aanloop naar de verkiezingen waren er veel lijsttrekkers op allerlei kanalen te zien en te horen. Als we het in de volksmond over de verkiezingen hebben kunnen we elkaar vaak snel vertellen hoe we in bepaalde zaken staan, simpelweg door aan te geven of we meer ‘links’ of ‘rechts’ zijn. Het zijn termen die niet absoluut voor het een of het ander staan, maar die in grote lijnen vaak een indicatie geven over iemands politieke voorkeur.
Maar hoezo noemen we dit eigenlijk zo? ‘Links’ en ‘rechts’? Er zijn verschillende theorieën over hoe deze termen zijn ontstaan. Wel is duidelijk dat het uit de tijd komt van de Franse Revolutie. Er wordt gezegd dat het op de opstelling van de Staten Generaal is gebaseerd. Rechts van de voorzitter zaten standaard de ‘conservatieven’. Zij waren vóór het behoud van de klassieke machtsverhoudingen. Links van de voorzitten zaten de liberalen. Zij hadden baat bij het belang van de burger en wilde de traditionele machten doorbreken. Ook dit veranderde in de loop van de tijd weer. Eind negentiende eeuw waren het vooral de socialisten die zich ‘links’ van de voorzitter bevonden en hadden de liberalen zich inmiddels verplaatst naar het midden.
Vandaag de dag worden de termen ‘links’ en ‘rechts’ nog steeds gebruikt, al is dit voor menig politiek kenner vooral omdat er gebrek is aan beter. Het zijn termen die vaak wat zeggen over het beeld van de partij, maar uiteindelijk weinig zeggen over de inhoud van concrete partijplannen. Het zijn woorden die ingeburgerd zijn in onze maatschappij, zonder dat ze eigenlijk een duidelijk betekenis of categorisering bieden.
Ook ‘conservatief’ en ‘progressief’ worden als termen gebruikt om de partijen in te delen. Helaas geven ook deze termen problemen. Conservatief is vaak voor het behouden van de huidige aanpak, terwijl progressief streeft naar verandering. Ook hier is kritiek op, omdat er veel verschillende issues zijn waar partijen zich om moeten bekommeren. Een partij kan voor het behoud van het huidige immigratie beleid zijn, maar naar verandering streven binnen de klimaataanpak. Maakt dat een partij dan conservatief, of progressief?
Het is een mooi voorbeeld van hoe taal mee verandert met de maatschappij en niet stil staat. De termen ‘links’ en ‘rechts’ zijn achterhaald en niet meer van deze tijd. Nieuwe voorstellen passeren regelmatig de revue; zoals De Socialen en de Asocialen, dit is iets wat je door alle zuilen heen kunt trekken en daarom altijd toepasbaar.
Heb jij ideeën over hoe we deze termen misschien kunnen moderniseren? Stuur ze op naar evi@globrands.com